'Benut verruimde staatssteun EU voor glastuinbouw'

Dat is de kern van de boodschap die voorzitter Adri Bom-Lemstra van Glastuinbouw Nederland donderdag 3 november overbrengt aan de Vaste Kamercommissie EZK. Haar pleidooi krijgt extra gewicht nu de EU de steunkaders voor lidstaten vorige week fors heeft verruimd.

Door de hoge energieprijzen stijgen de energiekosten. Kosten die door bedrijven in de glastuinbouw niet kunnen worden doorberekend. Met minder aanbod aan groente, fruit, bloemen en planten uit Nederland tot gevolg. Maar ook met minder aanbod aan elektriciteit. De glastuinbouw wekt dagelijks ruim 10% van de Nederlandse elektriciteitsvraag op. Dat kan per dag oplopen tot een kwart. De sector wil dit in de toekomst nog verder opschalen.

Minder duurzaam
De hoge energieprijzen hebben grote impact op de Nederlandse tuinbouw. Nu al blijkt dat een derde van de telers in liquiditeitsproblemen zit. Voor 8% van de glastuinders valt dit jaar definitief het doek. In de hele glastuinbouw heeft ruim driekwart van de telers door de energiecrisis inmiddels de teelt moeten vertragen of uitstellen. Dit geldt ook voor groene telers zonder gasaansluiting. De consument zal voor het schap worden geconfron- teerd met duurdere en minder duurzame producten, die niet van Hollandse bodem komen, maar van elders worden geïmporteerd.

Glastuinbouw Nederland stelt dat er iets moet gebeuren om economische schade te voorkomen. Dit jaar dreigen de energiekosten van glastuinbouwbedrijven tien keer zo hoog te worden. Een verwachte kostenstijging van € 72 miljard is een financiële strop voor de Nederlandse economie. Dit heeft grote gevolgen voor de positie van Nederland als belangrijke leverancier van tuinbouwproducten en kastechnologieën op de Europese markt en voor de ontwikkeling van noodzakelijke, duurzame (energie-)innovaties.

Cruciale rol
‘In de glastuinbouw is veel potentie om koploper te zijn in energiezuinige en circulaire productie van hoogwaardige producten. De sector kan zelfs CO2-postitief worden, maar leunt nu nog vooral op aardgas’, zo staat in het coalitieakkoord. De realiteit is echter weerbarstig, constateert Glastuinbouw Nederland. De Nederlandse tuinbouw kan een cruciale rol spelen om de opwek van duurzame energie een sterke impuls te geven. Dankzij de innovaties uit de glastuinbouw kan de afhankelijkheid van (Russisch) aardgas versneld verminderen. Zonder steun voor de glastuinbouw trekt het kabinet de stekker uit de nationale energietransitie.

Ruimere steun
De huidige tegemoetkoming energiekosten (TEK) kan deze neerwaartse trend niet keren. Het is een druppel op de gloeiende plaat. Dat terwijl Brussel heeft bepaald dat land- en tuinbouwbedrijven een vergoeding van maximaal € 250.000 per bedrijf kunnen krijgen ter compensatie van de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. Dat bedrag was tot vorige week nog € 62.000. Nog veel substantiëler is de steun die de EU wil bieden aan de energie-intensieve bedrijven. Daarvoor was het plafond bepaald op € 25 miljoen per bedrijf, maar dat is verdubbeld tot € 50 miljoen per onderneming. Voorwaarde is wel dat glastuinbouwbedrijven voldoen aan de richtlijnen die zijn opgesteld voor het predicaat ‘Energie-intensief’. Analyse van Glastuinbouw Nederland leert dat de meeste glastuinbouwbedrijven daar daadwerkelijk aan voldoen.

Daarom roept Glastuinbouw Nederland het Kabinet op om de energietransitie als volgt te versnellen:
1. Bied op korte termijn de noodzakelijke financiële steun voor energie-intensieve agrarische bedrijven om te overleven met een passende TEK, gebruikmakend van de ruimte die de EU biedt;
2. Trek de SDE++ in de tuinbouw uit het slop ten behoeve van de nationale transitie met een correctieregeling duurzame warmte;
3. Stimuleer de landelijke energietransitie via onze investeringsimpuls;
4. Creëer meer financiële ruimte en zekerheid voor investeringen via een uitbreiding
van het Borgstellingsfonds Landbouw.

Bron: